Mirinek zû, helbestên giranbûha; Serda Selahaddînê Gimgimî
Dibe ku
ji bo helbestvanek tişta herî bedbext wendabûna helbestê wî/wê be lê nedîtina
belavbûna helbestê xwe bo helbestvanek, çiqas cîhê xemgîniyê ye? Ku meriv bi
hûrgulî li dîroka kurdan dinêre bi dehan mînakên waha hene. Hin helbestvan ji
tirsa dagirkeran ya bi xwe helbestên xwe şewitandine yan jî avêtine behrên bê
binî. Yên bi şans dane ba hin kesan. Ew jî bi piranî wenda bûne ya piştî mirina
wan hatine belavkirin yan jî hê jî nehatine belavkirin.
Serda Selaheddînê Gimgimî jî ji wan kesan yek e ku
helbestên giran buha nivisî ye lê hê nehatî çapkirin. Dê di dimek kin de Dîwana
wî ya bi navê Derdê Welat were çapkirin. Ji ber ku Serda Selaheddîn di temenek
civan de ji vê dinyayê koç kire zêde agahî li ber destê mereqdaran wî tune. Birayê
Serda Selaheddîn ku pêşgotinek ji dîwana wî hê nehatî çapkirin re nivisiye de dibê
ku: “Diya min digot; di erdehecê de (erdeheca Gimgimê ya di sala 1946’an)
Selaheddîn sala xwe tije kiribû û êdî hêdî hêdî birêve diçû.” Li gor van
gotinên diya Serda Selaheddîn em pê derdixin ku di hundirê sala 1945’an de
hatiye dinê. Cîhê hatiye dinê navê xwe daye paşnava Serda Selaheddîn. Li gor
nasnama fermî navê Serda Selaheddîn wek Selahttin Gümgüm tê nivisinadin. Lê di
helbestê xwe de tu car vê navê bikar neanî ye, bi piranî mahlasa Serda, Serda
Selehaddîn helbestên xwe nivisîye.
Hişek
zelal, perwerdeyek qewîn
Serda Selaheddîn hetanî heft saliya xwe li Gimgimê
li nik malbata xwe dimîne. Hetanî heft saliya xwe ligel bavê xwe perwerdeya
Quranê dibîne û li wir xitim dike. Li gor vegotinên birayê wî piştî ku heft
saliya xwe dibore bavê wî biryar dide ku wî bişîne medreseyan. Di vê biryara wî
de firsend nedîtina pê re mijûlbûnê û xwasteka ku kurê wî perwerdeyek baş
bibîne heye. Bi vê niyetê Serda Selaheddîn cara pêşî berê xwe dide medreseya
Mala Mele Mehmûd ya li gundê Xandilis’ê (Karaköy) Li vê derê qasê salek dimîne.
Piştî ku bavê Serda Selaheddîn pê dihese kurê wî ji alî xizmên wî ve di karên
din de tê xebitandin wî paşve tîne û dişîne hêla Kop û Milazgirê. Li van
navçeyan melayên ku di dema xwe de bi bandor bûn hebûn wek; Seydayê Mele Sadiq,
Mele Îbrahîmê Exdadê, Mele Zekiyê Îmadî... Serda Selaheddîn piştî perwerdeya
gundê Xandilisê hetanî dawiyê li medresa Seydayê Mele Sadiq dimîne û li wir
perwerde dibîne. Li gor ku em di lêkolînên hêja yê Nedîm Dît ya bi navê
“Tehlîlên Stran û Helbestan 1” hîndibin Serda Selaheddîn di dibistanên fermî yê
dewletê de perwerde nedîtî ye lê dû re ji derve de destûrnameya dibistana
sereteyî û ya navîn bi dest xistiye.
Nameya
wî ya di Rojnameya Dicle Fıratê de
Piştî
ku serhildana Dêrsimê jî hat tepisandin bakûr ket nav bêdengiyek mezin. Di vê
bêdengiyê de rojnameya Dicle Fıratêdi 1’ê Kewçêra 1962’an de derket. Rojneme
heyşt hejmar derdikeve û bi desteserkirina xwedî û edîtorê wî, Edîp Karahan tê
girtin. Tiştê vê rojnameyê û Serda Selaheddîn digîne hev nameyek e. Di hejmara
6’an ya rojnameyê de ku di 6 Adara 1962’an de derdikeve nameyek tirkî bi navê “Selâhattin
Gümgüm” belav dibe. Serda Selaheddîn di nameyê de dibê ku: “ Ji bo Mûdiriyeta
Berpirsiyar ya Rojnameya Dîcle û Firatê; Rojnemeya we ku em dizanin bi kedek
mezin derdikeve, em bi eleqeyek mezin dixwînim. Ji bo vê keda we spasî û mineta
xwe ji we re pêşkeş dikim. Li gel rêz û silavan. Selâhattin Gümgüm/
Varto.”
Ji
vî nameya Serda Selaheddîn em pê derdixin ku di dema xwe de bi siyaset û
netewperweriya kurd re têkildar bûye, ji xwe di pêşgotina dîwana Serda
Selaheddîn ya tê amadekirin de birayê wî dibê ku:“Pisxaltiyê min Mele Meheme
(Mehmet Özkan) ji min re vana got; Ez bi mirina pisxaltiyê xwe Selahaddîn gelek
dem şûn de li Ruhayê di civînek de hînbûm. Wan deman telefot tunebûn, me
nikaribû zû têkilî dayniya. Bavê min bo ku ez neqehirim derbarê mirina
pisxaltiyê min de agahî nedabû min. Min li Ruhayê meletî dikir. Civînê de
serokê TKDP (Partiya Demokrat ya Kurdistan Tirkiyeyê) Seîd Elçî got ku; Gimgim
par felaketek pir mezin jiya, di erdehecê de 3.000 can wendakir lê felaketa
îsal jiya ji felaketa erdeheca par pirtir bû. Lewra Selaheddînê Gimgimî çendek
berê jiyana xwe ji dest da. Ezji serxweşiya malbata wî têm. Bila serê we û yê
hemî welatê me xweş be...”Serda Selaheddîn di salên xwe yê dawî de vedigere
Gimgimê hevaltiyek bi kurê Xalid Begê Cibrî, Mehmud Beg re datîne, dema xwe bi
piranî bi wî re derbas dike.
Naveroka helbestên Serda
Helbestên
Serde Selahaddîn bi wezna beyta hatî nivisandin û li gor Arûzê hatî rêzkirin.
Di helbestên wî de bi rehetî bandora Melayê Cizîrî û Ahmedê Xanê xwuya dibe,
helbestên heyî yê ku min xwendî bi piranî ji hêla mijar û nêzikbûna mijarê de
dişibe van herdû helbestvanan. Ji xwe ji hin heval û dostên xwe re gotiye ku;
“Ez ê Melayê Cizîrê di warê helbestê de derbas bikim.” Mijara helbestan;
heskirina welat, xweşiya yarê, daxwaza azadiyê, qehrementiya gelê kud û
lehengên kurd û hwd e...
 |
| Serda Selahaddînê Gimgimî û kurê Xelîlê Cibrî Mehmûd Cibrî |
Emrê ciwan, salên dawî...
Piştî
ku Serda Selaheddînê perwerdeya xwe ya medreseyan diqedîne du salan li Stenbolê
dersên erebî dide. Di 19 saliya xwe de nexweşiya kêmasiya gurçikan derdikeve
holê. Qasê du mehan li nexweşxana Hasekî ya Stenbolê dimîne û ji wir derbasê
gundê Avrêzê dibe û demek kin li wir melatiya gund dike. Dû re li Gimgimê
katiptiya Miftîtiyê dike. Piştî wî li Erziromê di nexweşxanê de tedawî dibîne û
hê di 22 saliya xwe de di 31’ê Tîrmeha 1967’an jiyana xwe ji dest dide. Li
Gimgimê tê binaxkirin.
Ku
Serda Selaheddîn jiyana xwe ji dest dide lênûska helbestên wî dikeve
destê xalê wî Şêx Elbaqî. Pismamek xalê wî beriya 12’ê Îlonê van helbestan
dinivîse û li ba xwe vedişêre. Piştî ku birayên wî pê dihesin ku helbestên wî
weşartîne hewl didin ku wan wek pirtûk çap bikin. Ji tîpên erebî diguhezin
tîpên latînî û dîwan niha amadeye û di demek kin de dê were çapkirin.
Serde
Selahaddîn ji xalê xwe re dibê ku: “Van helbestên min, bi piranî wek hevîr in.
Ez hê gelek li ser vana bixebitim.” Mixabin nexweşî derfet nadê ku van
hevîr-helbesta bistirê û di tenûrê de bipêje û pêşkeşê gelê xwe bike lê her
çiqas derfetên xebitandina li ser helbestan nedîbe jî ji helbestên wî temek bi
cêj difûre.
CEJN
Siba cejnê li
dergâhê me yar nîne nizam bo çi/Gelek keyf û gelek şahî, me par nîne nizam bo
çi
Dixwest karê me
zewq û ken, sema û reqs û govend ba/Dixwest em jî biban rewşen, me axîn e nizam
bo çi
Dibînim xelq
dikin şâhî, dikin cejnê bi hev pîroz/Dikin zewqê li her cahî, me dil kîn e
nizam bo çi
Me dil wek
kozikê ârê, di şew'te mislê tendûrê/Di şûna gul di dest xarê, me her şîn e
nizam bo çi
Hemî dunya hemî
âlem, bi kêyf û îşwe nin vêkra/Ne cejnêm hem ne sersalêm, me tişt nîne nizam bo
çi
Tu wek tîrek ji agir bû, dilê Serda xisar
çêbû/Dijê me tim li me pir bû, me nedîne nizam bo çi
Hiç yorum yok: