□•●xewnazad●•□: blognûs

blognûs etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Blogên Kurdî yên di van dawiyan da

Ji klavyeya xewname

Xwendin

2 Şirove hatî kirin

Xwendinê bidomîne Gotina xwe bibêje

Ez êdî mesiyeke xemgîn nîn im!

Ji klavyeya xewname

Xwendin

4 Şirove hatî kirin

Dean Cornwell, It’s Hard to Explain Murder, 1920

Êdî pirs û bersiveke qilasîk e tu kengê bûyî ji kurdeke ku beriya du hezaran hatibe dinê. Li ser gelek henek hatine kirin, bûye mijara gelek ken û laqirdiyan. Lê ev derdê me kurdan xilas nebû. Bi îhtîmaleke mezin gelek ji wan roja ji dayîkbûna xwe nizanin. Hebe kesek ji wan ji dêlma min jî bila destê dê û bavê xwe ramûsin, wellehî heq dikin.

Demek berê, ji demek qesta min neh-deh sal berê ku hê nû nû Facebook ketibû jiyana xortên bîna me û me bi maîlên ecêb hesap vedikir. Ya min jî "yanlizkahraman@hotmail.com" bû. Ê tabî wan deman edetek hebû ku hema rojbûna kî/kê ba li ser demnameya Facebookê dihat pîrozkirin. Xwîna min jî dikeliya û meha çi kesên bi kurdî re eleqedarban ez bi wan re dibûm heval. Hema "1 Ocak" nehata agahiya nêzikî sed dused kesan ji min re dihat. Pîroz dikî nakî xilas nedibû malmîrat.

Dûra edeteke din derket îja gelek kesan roja bûyîna xwe kirin bîstûyekê adarê. Axir niha ew edet heye tune ye ez nizanim lê niha kesin tiştên din cihê wan girtiye. Jixwe behsa mailên bi plaqa bajaran hatî vekirin nakim ku 21 serê wan dikişand. Tew "paşnê" edeteke din derdiket ku digotin; "memleket 49 mekan 21"

Em jî ji demên dijwar derbas bûne, xwedê me xilas kiriye.

Ez jî yek ji wan kesan im filankesê malbata wî roja bûyîna wî nizane. Yek ji wan kesên; "berf du mêtro barîbû", "me bênderan radikir", "belekî ketibû erdê" dema giha çinînê bû" falan. Her ku ji min dipirsîn min carê rojek, mehek digot. Min dît ku dawî li van gotinan nayê ez jî rabûm min ji xwe re rojek hilbijart. Hevdê adarê. Sedemek ew bû ku nêzê Newrozê ye ya din jî wan deman min bircan û taybetiyên wan nas kiribûn. Hevde adar dibû birca masî û taybetiyên bircê gelek li min dihatin.

Min wisa bawer kiribû êdî hema çi derbarê mesiyan de bibihîsta bala min dikişand. Hevalên min tiştên masî li ser bûn ji min re diyarî dikirin. Ên dizanin dizanin, kesên masî gelek hestiyar in û taybetiyên din jî li dev dor hestiyariya wan tên diçin.

Ez ku vegeriyam welat û hemû kom û kulfet li ser hev de kom bibûn min ji diya xwe pirs kir ka ez kengê bûme. El bersiv; "me hê xwe negihandibû sibatê, du mêtro berf barî bû." Li gorê tarîf kir di dawiya çile û serê sibatê de bûme. Û lê zêde kir; "roja tu bû nizanim jina kî mir." Şans ew e ku xweşka jinika di roja bûyîna min de miriye cîranê me ye. Ka wê diya min jê bipirse, belkî em tespît bikin.

Axir li gor hesabê diya min û taybetiyê bircan ez "birca polan" im. Polan çiye ez jî nizanim, di ferhengê de ji "birca kova" "pirca polan û birca dewlik" hatî nivisîn. Îhtîmal heye ku ez "birca karik" jî bim lê wisa dixwiyê ku ez "kova" me.

Ez ku ji bircan pir hindik bawer dikir jiyana xwe li gir mesiyê dizayn dikir an jî bala xwe didayê niha wek mesiyek ji avê derketibim. Masî îro mir. Bijî dewlik.

yanzde.du.duhezarûheyjde / Mûş

Xwendinê bidomîne Gotina xwe bibêje

Mesele ne wisa ye, ka ji vir binêre!

Ji klavyeya xewname

Xwendin

4 Şirove hatî kirin

Çend sal berê min pirtûka Ferhad Pîrbal ya çîrokan Çolistan xwendibû. Di pirtûkê de çîrokeke hebû ku gelek kêfa min ji tarza wê re hatibû. Ji ber hin nas û dostan dest danîn ser pirtûkên min an demek berê min piraniya pirtûkên xwe belav kir û ew jî di nav de çû derfeta min tune ye ez rahijimê û cardin bixwînim. Çîrok ji çevê sê kesan(qasê tê bîra min) tê vegotin; bûyer li ser pireyeke Zaxoyê derbas dibe. Pêşî ji çavê leşkereke tirk ku li ser pirê ye tê vegotin; leşker di wê baweriyê de ye ku jina ji hember tê bo êrîşê wan bike ber bi wan de tê. Dûra ji çavê jinikê em bûyerê hîn dibin; leşker gotin ji jinikê re gotiye û hetta destdirêjiya wê kiriye. Cara dawî jî ci çavê keseke nêzê pirê (wek mêrê jinikê be di hişê min de maye!) tê vegotin; ew jî dibê ku leşkerê tirk nizam wiha wiha kiriye.

Axir çîrok vi vê awayê temeke xweş dabû min. Nizanim, di wêjeya kurdî de heye çîrok an romaneke din bi vê rengê. Fîlma Yılmaz Guney ya bi navê Yol û ya Alejandro Gonzales Evînên Parîparî û Kuçik jî hatin bîra min.

Doh jî min pirtûka Yazmak Eylemi ya Ferit Edgü xwend. Di pirtûkê de li ser bûyereke, li ser girtina "kepenkan" ji çavên 101 kesan tê vegotin. Li taxeke Stenbolê -ku xwûya ye ev der wek kolana İstiklalê hatî taswîrkirin- komeke xort ku girêdayê partyekî ne ji tevahiya dikandaran dixwazin sibê dikanên xwe bigirin. Hinek dişibe bûyerên Kurdistanê ku piştî qewimînên mezin nevekirinan dikanan ku wek "girtinina kepenkan" ket lîteratûra medya û siyasetê. Edgü ji ser vê bûyerê ji çavê 101 kesan bi şêwayeke cihê dinivîse. Tabî 101 şêweyên cihê lê ev bi temamî ne kesên dijîn in; mesela kesek ji çavê yekem, bi çavê duyem, bi çavê sêyem li bûyerê dinihêre. Mesela bi haîkuyek, bi rûbayîyek an bi metnek rojnameyî jî dê de heye. Li vir ji çavên kesan zêdetir şêweyên nihêrînê (xwedê ruhê John Berger û dîtinên wî şa bike) derdikevin pêş û ji xwe nivîskar jî xwestiye vê bide nîşandayîn.

Ev fikir jî bi Edgü re dema niyet kiriye pirtûka Raymond Queneau’nun ya bi navê Exercises de Style (Lêgerînên Şêwazê) ji fransî wergerîne çêbûye. Ev pirtûka ku min meraq kir û dixwazim di demeke kin de bixwînim de jî bûyerek bi rengê ya Edgü heye. Li gor salixdar Google, (ku şaşî li ba wî tune ye) di pirtûka Exercises de Style de xorteke bejin bilind nava rojê li otobêsa xeta-S siwar dibe. Rêwiyeke di otobêsê de ji xort dibeice û her ku rêwiyeke peya dibe dibê ku xort pêlê lingê wî dike. Xort tu bersivê nadê. Piştî du seetan kesê çîrokê vedibêje xort behsa wî tê kirin li gareke trenê dibîne û bi 99 şêwazên ji hev cihê çîrok tê vegotin. Li gor dixwiyê vegotina bûyera Raymond Queneau ji ya Ferit Edgü zehmetir e.

Bûyer yek e û di serî de jî ji hêla nivîskar de ev tê diyarkirin. Her ku em bi şêwazeke din dixwînin wek ku çîrokeke nû be ji meriv re tê. Serkeftineke mezin, bifikirin, hûn çîrokeke 101 caran dixwînin. Ji vê jî em dibînin ku şêwaza vegotinê çendî tiştên em dixwînin li ber çavên me diguherîne û dixe formeke nû an na meriv acis dibe 101 caran çîrokeke bixwîne.

Çîroknûsê mînîmalîst yê edebiyatê Edgü her ku kirdeyê çîrokê duguherîne em ji serî de, wek me nû dest bi çîrokê kiribe dixwînin.

Piştê xwendina pirtûkê fikrin bi tarzê nivisandin ket hişê min û dilê min bijiyayê.

Ceribandineke kurt ji min:

Cafeyek. Du xoşewîst li hember hev rûniştine. Şûşeyeke qirêj.

Mêrik: Ev qedeh çendî qirêj e. Xwedê zane bêyî şûştibin danîne ser maseyê. Dikarin ewqas pere bistînin lê nikarin şûşeyê li evê xin. Şeytên dibê rabe rezîlîkî li vir derxe...

Jinik: Xwe bi ser milê çepê yê sandeliyê de xwar kir. Bêyî ji destê xwe dayne ji çend xuleka careke qurteke li şeraba xwe xist. Zorê dida xwe ka di van dawiyan de xoşewîstê wê jê re çi digot. Difikirî ku bo vê şeva hanê xoşewîstê wê rehet erebeyê bajo zêde şerabê venaxwe.

Garson: Tê bîra min ew herdû mase tenê mabûn. Xwarina xwe xwaribûn û vexwarina wan jî li ber xilasbûnê bû. Ew roj firaqşoya me ya ducanî nehatibû û me bi zorê xwe paqijiyê re gihandibû. Em gelek westiyabûn. Em li bendê bûn ku bêyî qedeha xwe ya şerbabê biqedînin, rabin biçin. Ranebûn.

Parsek: Belî dibû ji dûr ve qedeh sorayîya wê. Teqeteqa derbas dibû topixên jinên hubhube. Kolan sariya wê nedibû şerab bê. Hema biçim li bendê bûm lamba were girtin li cafeyê.

Xwendinê bidomîne Gotina xwe bibêje